Vandaag is een rapport gepresenteerd over het welbevinden van kinderen, Health Behaviour in School-aged Children. Het is een verslag van 20 jaar onderzoek door een drietal gerenommeerde instituten. Daaruit blijkt dat de mentale gezondheid van jongeren — en met name meisjes — tussen de 11 en 16 jaar in die periode sterk is achteruitgegaan.
Een van de meest schokkende uitkomsten is dat het aantal meiden met grote emotionele problemen sinds 2017 is gestegen van 28 naar 43 procent. Als oorzaken noemen de onderzoekers de lockdowns tijdens corona en de grote prestatiedruk die tieners op school ervaren.
Dit komt voor ons niet als een verrassing. De tientallen kinderen die wij vorig schooljaar hebben gesproken, vertellen bijna unaniem hetzelfde verhaal. Corona heeft er bij hen, meer nog dan bij volwassenen, flink ingehakt. Daarnaast voelen zij een voortdurende druk om te presteren: veel te veel toetsen, veel te veel huiswerk, en de druk (ook van ouders) om een zo hoog mogelijk niveau te halen. Vooral voor meiden, die vaker dan jongens last hebben van perfectionisme, is dit een ongezonde cocktail.
Ook dit schooljaar gaat Bureau Slim (Els de Jong en ik) weer in gesprek met leerlingen die weinig motivatie voor school hebben en niet weten hoe ze hun schoolwerk zo handig mogelijk kunnen organiseren. Die kinderen zijn (te) vaak somber en geven hun leven een laag cijfer. In die gesprekken is ons eerste streven hun welbevinden te vergroten, onder andere door met hen na te denken over de doelen in hun leven en wie ze ze willen zijn in de wereld na school. Ze leren daarbij zichzelf beter kennen, hun sterke eigenschappen, hun interesses en mogelijkheden: ‘Wie ben ik en wat wil ik?’
Vervolgens geven we hen inzicht in hun executieve vaardigheden en hoe ze die kunnen verbeteren. Meestal is een serie van vijf gesprekken plus een vervolggesprek na twee maanden voldoende om iemand te helpen weer zin in school te krijgen. In de tien jaar dat we met deze aanpak werken, is het merendeel van onze gesprekspartners met goede resultaten overgegaan of geslaagd. Maar belangrijker nog is de toename van het welbevinden dat we bij hun waarnemen.
Duurzaam
Het is niet de bedoeling dat wij als externen tot in lengte van dagen deze gesprekken blijven voeren. Wij streven ernaar onze kennis en vaardigheden over te dragen op leraren en mentoren en zo deze begeleiding duurzaam te maken. Daarvoor hebben we een aanbod van workshops en trainingen: ‘Goede gesprekken met leerlingen’, ‘Hoe motiveer ik mijn leerlingen’, ‘Begeleiden van onderpresteerders’, ‘Verbreding en andere projecten voor slimme leerlingen’.
